Yirmilik Dişin Çekilmesi: Nedir?

Yirmilik dişin çekilmesi bir veya daha fazla yirmilik dişinizin çekilmesi için bir diş hekimi ya da çene cerrahı tarafından gerçekleştirilen bir cerrahi işlemdir. Yirmilik dişler alt ve üst çenenizin arka bölümlerinde bulunan dört tane daimi dişlerdir. Bu dişler üçüncü ve son büyük azı dişleridir ve çoğu insanın ağzında genç yaşlarda veya 20’li yaşların başında çıkmaya başlar ve diş hekiminizin önerisine bağlı olarak çekilmeleri gerekebilir.

Yirmilik Dişlere Genel Bakış

Genellikle “üçüncü büyük azı” olarak adlandırılan yirmilik dişler (akıl dişleri) çoğu zaman 25 yaşından önce gelişirler ve olgunluk yaşında çıktıkları için akıl dişleri olarak da adlandırılırlar. Bazı insanlar için “yirmilik dişlerin çıkması” bir yetişkinliğe geçiş törenidir ve olaysız bir şekilde başlayıp biter; diğer insanlar için ise ağızda çapraşıklığa yol açması, yanlış pozisyonda çıkması veya gömülü olması durumunda yirmilik dişlerin çıkması sorun oluşturabilir. ADA’ya göre yirmilik dişin çekilmesi için diş hekiminiz aşağıdaki durumlara bakacaktır:

  • Doğru konumda olmayan yirmilik dişler yiyecekleri hapsedebilir. Bu da çürüğe neden olan bakterinin çoğalması için bir zemin oluşturur.
  • Düzgün şekilde çıkmayan yirmilik dişler, yirmilik dişler ile onların yanındaki azı dişlerinin arasını diş ipi ile temizlemeyi güçleştirebilir.
  • Kısmen çıkan yirmilik dişler bakterilerin diş etlerine girmesi için bir alan bırakır ve enfeksiyona zemin oluşturur. Ayrıca çenenizde ağrıya, şişliğe ve sertliği de yol açabilir.
  • Bazı hekimler çıkmak için yer bulamayan yirmilik dişlerin sıkışıklığa yol açtığını veya komşu dişlere zarar verdiğini düşünmektedir.
  • Gömülü yirmilik bir dişin gömük dişin üzerinde veya yanında bir kist oluşturması muhtemeldir. Komşu dişlerin köklerine zarar verme ve dişlerinizi destekleyen kemiği tahrip etme olasılığı da vardır

Yirmilik Dişimin Çekilip Çekilmemesi Gerektiğini Nasıl Bilebilirim?

Düzenli kontrol için diş hekiminizi yılda iki kez ziyaret etmeniz diş hekiminizin dişlerinizin ilerleyişini takip etmesine yardımcı olacaktır. Diş hekiminiz yirmilik dişlerinizi ilgilendiren bir konu olduğunu gördüğünde dişlerinizi ayrıca inceleyecek ve röntgen çekecektir, sonra tedaviyi birlikte değerlendirebilirsiniz. Yirmilik dişler genellikle aşağıdaki durumlarla karşılaşıldığında çekilir:

  • Yirmilik dişler nedeniyle sağlıklı komşu dişler zarar görürse
  • Gömülü diş riski
  • Enfeksiyon riski
  • Kist veya tümör

Yirmilik gömük dişlerin çekilmesi gelecekteki sorunların azalmasına yardımcı olur ve yirmilik diş çekimi yaptıran insanlar nadiren ciddi komplikasyonlar yaşarlar. Gelecekteki sorunları öngörmek zor olmasına rağmen yirmilik dişlerinizin ağzınızda kalması yerine bunları çektirmek uzun dönemde daha sağlıklı olabilir:

  • Semptomsuz (ağrısız) yirmilik dişler hastalık barındırabilir.
  • Dişin patlaması (çıkması) için yeterince alan yoksa erişilmesi ve düzgünce temizlenmesi genellikle zor olur.
  • Genç yetişkinlerde yirmilik dişlere bağlı ciddi komplikasyonlar daha ender görülür.
  • Daha ileri yaştaki yetişkinler ameliyatta zorluklar ve ameliyattan sonra komplikasyonlar yaşayabilir.

Yirmilik Diş Çekiminin Riskleri Nelerdir?

Çoğu yirmilik diş çekimi uzun süreli komplikasyonlara neden olmazken işlemden sonra bazen problemler oluşabilir:

Ameliyat sonrası kan pıhtısı cerrahi yaradan çıkarsa çekim yeri iyileşmez ve alttaki kemik ortaya çıkar. Kuru soket (çekim yerinin iyileşmemesi) ağrı yapabilir ve iyileşme sürecini uzatabilir.

  • Çekim yerine yemek parçaları dolar veya bakteriler enfeksiyona neden olur.
  • İnflamasyon nedeniyle sinüs dokusu sorunları ortaya çıkar.
  • Alt çene kemiği zayıflar.
  • Alt dudakta, dilde veya çenede sinir zedelenmesi oluşur.

Yirmilik dişinizin çekimi sırasında risklerle ilgili endişeniz varsa, kaygınız konusunda diş hekiminizle veya çene cerrahıyla konuşun. Bu kişiler size işlemi açıklayabilirler ve size uygun olup olmadığını görmek için birlikte yol alabilirsiniz.

Yirmilik Diş Çekimine Nasıl Hazırlanmalıyım?

Yirmilik dişlerinizi çektirmeyi düşünüyorsanız o zaman işleme nasıl hazırlanılması gerektiğini muhtemelen merak ediyorsunuzdur. Dişinizi çektirmek için diş hekiminizle veya çene cerrahıyla görüşmeniz gerekir. Dişinizin çekilip çekilmeyeceğini öğrenin ve risklerle veya taşıdığınız diğer kaygılarla ilgili sohbet edin. Diş hekiminiz işlemi muayenehanesinde gerçekleştirebilir, fakat dişiniz çok fazla gömükse veya çekim işleminin normalden daha zor olması öngörülüyorsa diş hekiminiz sizin bir çene cerrahına görünmenizi önerebilir. İşte size uzman diş hekiminizle karşılaştığınızda sorabileceğiniz birkaç soru:

  • Kaç adet yirmilik dişin çekilmesi gerekiyor?
  • Ne tür anestezi uygulanacak?
  • İşlem ne kadar komplike veya kapsamlı?
  • İşlemin tahmini süresi nedir?
  • Çevreleyen dişlerde zarar oluştu mu?
  • Sinir zedelenmesi ihtimali nedir?
  • İlerleyen günlerde başka diş tedavilerine ihtiyaç duyacak mısınız?
  • İyileşme ve normal faaliyetlere dönüş için ne kadar süre geçmesi gerekir?

Diş hekiminiz veya çene cerrahı tüm bu sorulara yanıt veremeyebilecek olmasına karşın, bu tür sorulara hazırlıklıdırlar. Yirmilik diş çekimi oldukça standart bir işlemdir, bu yüzden tam yanıtları bilemeseler de yine de size yol gösterebilirler.

Ameliyata Hazırlanma

Yirmilik diş çekimi nadiren yatıya kalma gerektirir; çoğu işlem günübirlik prosedür olarak gerçekleştirilir ve bu da aynı gün evinize gideceğiniz anlamına gelir. Çekimi gerçekleştiren muayenehane personeli ameliyattan önce ve sonra ne yapmanız gerektiğiyle ilgili sizi bilgilendirecek ve işlemle ilgili diğer sorularınızı yanıtlayacaktır.

İşlem gününden önce sizi ameliyata götürmesi ve getirmesi için birisini ayarlayın. Muayenehaneye ne kadar erken girmeniz gerektiğini ve önceki gece beslenmeyle ilgili izlemeniz gereken tüm kısıtlamaları öğrenin (ör: Yemek yemeniz yasak mı? Yasaksa ne zamandan itibaren?). Reçeteli veya reçetesiz ilaçlarınız varsa ameliyattan önce bunları almanın uygun olup olmayacağını sorun.

Tüm bu sorulara yanıt bulmanız sorunsuz bir ameliyat iyileşme süreci geçirmenizi sağlayacaktır.

İşlemden Önce Ne Beklemeli?

Florence Nightingale Hastanelerinin de belirttiği gibi, anestezi, prosedür esnasında hastanın ağrı duymamasını, yapılan girişime tahammülünü ve konforunu sağlamak üzere geliştirilmiş bir dizi tıbbi uygulamayı içerir ve farklı yöntemleri vardır. Yirmilik dişiniz çekilirken prosedürün yapısı ve rahatlık düzeyinize bağlı olarak size bu üç yöntemden birisi uygulanacaktır:

Lokal Anestezi

Lokal anestezi işlemi diş çekimi bölgesine iğne vurularak gerçekleştirilir. Bu iğne vurulmadan önce diş hekiminiz veya çene cerrahı uyuşturucu bir madde kullanacaktır. Bu anestezi türünde uyanık olacaksınız, biraz baskı ve hareket hissedeceksiniz ancak ağrı yaşamayacaksınız.

Sedasyon Anestezi (Uyutarak)

İğneden korkmayanlardansanız, damar içi hat (IV) ile kol damarlarınızın birisine doğrudan sedasyon anestezi tatbik edilebilir. Bu tür sedasyon uygulaması işlem boyunca bilincinizi baskılar ve bu da çene cerrahı çalışırken uyuyacağınız anlamına gelir. Ameliyat esnasında herhangi bir ağrı hissetmezsiniz. Çene cerrahı ayrıca uyuşturucu bir madde veya lokal anestezi ile diş etlerinizi de uyuşturacaktır.

Genel Anestezi

İğne düşkünü değilseniz o zaman genel anestezi size daha uygun, çünkü damardan uygulanarak almak yerine ilacı içersiniz. Sedasyona benzer şekilde işlem boyunca uyursunuz ve aldığınız anestezi miktarı, solunumunuz, vücut ısınız, kalp atış hızınız ve kan basıncınızın hepsi ameliyat ekibi tarafından izlenir.

İşlem Esnasında Ne Beklemeli

Diş hekiminiz ve çene cerrahı hem dişi hem de altta yatan kemiksiz bölgeyi açığa çıkarmak için flepler oluşturarak diş eti çizgisinde bir insizyon (kesme) işlemi gerçekleştirecektir. Diş hekimi veya çene cerrahı dişi bölümlere ayırmadan önce, dişin çıkarılmasını kolaylaştırmak için dişe erişimi engelleyen tüm kemikleri uzaklaştıracaktır.

Diş hekimi dişi çıkarır ve diş eti veya kemik etrafında kalan her türlü artığı ortadan kaldırır. Sonra yaraya dikiş atılır. Ardından, diş hekimi gereksiz kanamayı kontrol etmek ve pıhtılaşmaya yardımcı olmak amacıyla çekim yerine gazlı bez koyar.

İşlemden Sonra Ne Beklemeli

Ameliyat tamamlandıktan sonra, işlemin ardından derhal ayağa kalkabileceğiniz lokal anestezi seçeneğini seçmediğiniz sürece tüm anestezinin geçmesi için uyanma odasına götürülürsünüz.

Bunları Yapın:

  • Hekiminizin iyileşme süreciyle ilgili talimatlarını takip edin. Ağzınızda bir yara olduğu için ağzınızın daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmak ve başka komplikasyonlar yaşanmasının önüne geçmek adına diş hekiminizin veya çene cerrahının tavsiyelerini takip etmeniz hayati önem taşır.
  • Ameliyatınız sonrasında günün geri kalanında dinlenin. Ertesi gün normal programınıza dönebilirsiniz, fakat ameliyat yaralarınız iyileşirken yaklaşık bir haftalığına yorucu faaliyetlerinizi asgari düzeyde tutun.
  • Ameliyatı takiben bir veya iki gün boyunca yumuşak gıdalar yiyin. Elma püresi ve yoğurt beslenmenize yardımcı olacak ve çekim yerini enfekte etmekten kaçınmak amacıyla ağzınızı durulaması kolay olacaktır.
  • Ameliyattan sonra ağrı hissederseniz parasetamol içeren reçetesiz ilaçlar alın. Ağrı devam ederse diş hekiminiz veya çene cerrahınız ile irtibata geçin, size daha güçlü ilaçlar yazabilirler. Ayrıca yanağınıza buz torbası koymanız da ufak ağrıların giderilmesine yardımcı olabilir.
  • Bir hafta boyunca her öğün sonrası ve birkaç saatte bir ağzınızı tuzlu ılık suyla (1/2 çay kaşığı yemek tuzu ve 250 ml su) çalkalayın. Birinci veya ikinci günden sonra dişinizi fırçalayabilirsiniz, ancak ameliyat yerine yakın bölgelere dikkat edin.

Bunları Yapmayın:

  • İlk birkaç gün içinde şekerli, kafeinli, gazlı veya alkollü içecekler içmeyin. Bunun yerine, bol miktarda su için ve pipet kullanmayın çünkü emme eylemi yanlışlıkla yaradaki kan pıhtısını yerinden oynatabilir, bu da iyileşmeyi geciktirir.
  • Çiğneme gerektiren veya aşırı derecede baharatlı yiyecekler yemeyin veya dişlerin arasına kaçırmayın.
  • Kan pıhtısını yerinden oynatabileceği için hiçbir tükürme işlemine girişmeyin. Çekim bölgesi üzerindeki gazlı bezin değiştirilmesi gerektiğini düşünüyorsanız diş hekiminize veya çene cerrahına başvurun. İşlemden sorma şişlik ve morluk normaldir, fakat bu durumların buz torbasının kullanılmasıyla birkaç gün içinde iyileşmesi gerekir.
  • Birinci gün veya ameliyat sonrasında dişlerinizi fırçalamayın, tükürmeyin veya ağız bakım suyu kullanmayın.
  • Sigara içmeyin veya tütün ürünleri kullanmayın. Ağız içi ameliyat sonrası herhangi bir tütün ürünü kullanımı iyileşmeyi ciddi anlamda geciktirebilir ve başka komplikasyonlar yaşanması ve enfeksiyon oluşması riskini artırabilir.

Kendiliğinden eriyen dikişleriniz varsa birkaç hafta içinde bunlar kaybolacaktır. Dikişlerinizin alınması gerekiyorsa diş hekiminiz bunu yerine getirmek için büyük ihtimalle önceden size bir randevu vermiştir.

Diş Hekiminizi veya Çene Cerrahını Ne Zaman Aramanız Gerekir?

Ameliyattan sonra aşağıdaki belirti veya işaretleri yaşıyorsanız diş hekiminizle veya çene cerrahıyla irtibata geçin, çünkü bunlar iyileşmemiş çekim yerine, enfeksiyona, sinir zedelenmesine veya şu tür başka ciddi komplikasyonlara işaret ediyor olabilir:

  • Birkaç gün sonra kötüleşen şişlik
  • Ateş
  • Reçeteli ağrı kesici ilaçların ağrıya karşı etkisiz kalması
  • Tuzlu suyla çalkalama işleminin ağzınızdaki kötü tadı giderememesi
  • Çekim yerinde yaranın içinde toplanan veya dışarıya sızan irin görülmesi
  • His kaybı veya kalıcı uyuşukluk türü

Sonuç

Dikişlerinizin alınması gerekmiyorsa (eriyebilen iple dikiş atıldıysa), komplikasyonlar ortaya çıkmadığı ve enfeksiyon veya sinir zedelenmesini işaret eden kalıcı başka sorunlar (ağrı, şişlik, uyuşukluk, kanama gibi) yaşamadığınız sürece yirmilik diş çekiminin ardından takip randevusuna gerek duymayabilirsiniz.

Komplikasyonlar geliştiği takdirde, uygun tedavi seçeneklerini görüşmek üzere derhal diş hekiminiz veya çene cerrahı ile irtibata geçin.

kaynak: colgate.com.tr